Tự chủ hoạt động trong giáo dục ĐH là xu thế tất yếu trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội của nước ta hiện nay. Việc giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các trường ĐH công lập chính là thúc đẩy sự phát triển hệ thống trong một thị trường giáo dục có cạnh tranh lành mạnh, đảm bảo giám sát về chất lượng chặt chẽ từ ba phía: Nhà nước - xã hội - người học. Thực tế cho thấy, cơ chế tự chủ tạo điều kiện phát triển mạnh mẽ cho nhiều trường ĐH, và ĐH Tôn Đức Thắng là một trong những ví dụ điển hình.